Wanda czeka na legiony, to tytuł filmu dokumentalnego, który powstał z inicjatywy Społecznego Komitetu Utworzenia Muzeum Legionów Polskich działającego w Piotrkowie Trybunalskim przy Zarządzie Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w latach 2009-2013.
Propozycja z zarysem scenariusza została wysłana do Warszawy na początku 2012 roku. Długo wydawało się, że pomysł nie przypadł do gustu kierownictwu TVP. Jednak w listopadzie okazało się, że pozostała jakaś końcówka budżetu, za którą można nakręcić krótki film właśnie o tradycjach legionowych w Piotrkowie i o staraniach mających na celu utworzenie pierwszego w Polsce Muzeum Legionów Polskich.
Wielka w tym zasługa reżysera Sławomira Koehlera, którego rodzinne korzenie sięgają Piotrkowa.
Pomysł filmu narodził się z bezsilności, gdyż władze miasta na czele z prezydentem Chojniakiem wcale nie były zainteresowane wsparciem projektu, choć oficjalnie wielokrotnie zapewniano o chęci wspierania Piotrkowa, jako miejsca atrakcyjnego turystycznie. A wystarczyło zaledwie wystąpić do Agencji Mienia Wojskowego o przekazanie nieruchomości. Resztę miał już załatwić dyrektor Muzeum Wojska Polskiego prof. Janusz Cisek, który zobowiązał się do utworzenia w willi „Wanda” Muzeum Legionów Polskich jako filii swojego muzeum.
Prace nad dokumentem przebiegały błyskawicznie. Pieniędzy starczyło na zaledwie dwa dni zdjęciowe. W dniach 19-20 grudnia ekipa filmowa pracowała w Piotrkowie Trybunalskim, a już niespełna trzy tygodnie później film był gotowy do emisji. Bez problemu przebiegały prace w Piotrkowie, choć z braku czasu nie pozwolił na spotkania ze wszystkimi osobami, które posiadały pamiątki i wspomnienia związane z Legionami Polskimi.
Wcześniej problemy stwarzało Ministerstwo Obrony Narodowej i Agencja Mienia Wojskowego, które uparcie starały się nie dopuścić do sfilmowania wnętrza willi „Wanda”. Na szczęście udało się to jakimś sposobem ominąć. Okazało się, że urzędnicy ministra Siemoniaka traktują miejsce pamięci narodowej jak prywatny folwark i chcą za wszelką cenę spieniężyć jeden z najpiękniejszych budynków w Piotrkowie, w którym podczas I wojny światowej mieściło się Główne Biuro Werbunkowe Legionów Polskich, a później gestapo, NKWD… Dla MON nie liczył się nawet fakt, że poparcie dla inicjatywy wyraził Prezydent RP Bronisław Komorowski! Ponadto trzeba podkreślić, że prawdopodobnie nigdzie w Polsce nie ma drugiego takiego budynku, który byłby tak bardzo związany jest z Legionami Polskimi jak piotrkowska, secesyjna willa „Wanda”.
Ekipa filmowa odwiedziła w Piotrkowie tutejsze Archiwum Państwowe, Muzeum, Urząd Miasta a także rozmawiała z członkami Społecznego Komitetu Utworzenia Muzeum Legionów Polskich. Wśród osób pokazanych w filmie są członkowie Społecznego Komitetu Utworzenia Muzeum Legionów Polskich: ppłk dr Halina Kępińska-Bazylewicz, gen. Stanisław Burza-Karliński, Kazimierz Ruzga, Jerzy Rytych oraz niżej podpisany. Ponadto wykorzystano wypowiedzi Wacławy Kamieńskiej, Wiesławy Ćwiklińskiej, Aleksego Piasty, Krzysztofa Łapińskiego, Marii Rodziewicz, Marka Dutkiewicza, Krzysztofa Wiączka, Marii Walak i in.
Reżyser o swoim filmie mówił tak:
Jest bardzo kolorowy, bardzo dużo w nim się dzieje, wiele obrazków, jak w teledysku. Ale fajnie się to ogląda… Wszystko zostało powiedziane w nim jak potrzeba. Jednak widać dramat tego miejsca…
Premiera dokumentu miała miejsce 26 lutego 2013 w kanale TVP Historia w cyklu „Polska i świat z historią w tle”. Od tego czasu pokazywano go wielokrotnie. Kilka miesięcy po telewizyjnej premierze film zaprezentowano w nowo otwartym Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.
→ Paweł Reising
25.11.2016
• foto: google.pl/maps
• cały film jest do obejrzenia: > tutaj
• więcej na temat “Wandy”: > tutaj