Piotrków. Niedostrzeżony raport NIK. Błędy urzędników, milczący Chojniak

W 2023 r. inspektorzy Najwyższej Izby Kontroli zbadali procedury sprzedaży przez gminy województwa łódzkiego komunalnych lokali mieszkalnych w trybie bezprzetargowym. Procedura kontrolna objęła urzędy miast Łódź, Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki, Sieradz, Skierniewice i Kutno. 

O tym fakcie milczała magistracka witryna”piotrkow.pl” oraz lokalne media sprzyjające ratuszowi. Urzędnikom nie udało się ukryć tej informacji, gdyż ciążył na nich obowiązek publikacji raportu pokontrolnego (> link) w Biuletynie Informacji Publicznej. A nie był on taki różowy.

Złotousty prezydent miasta mgr inż. Krzysztof Chojniak, z zawodu nauczyciel, nie pochwalił się mieszkańcom niedociągnięciami w tak wrażliwej i delikatnej materii, jaką jest gospodarka nieruchomościami.

Kontrola dotyczyła lokali komunalnych, które gminy sprzedawały dotychczasowym, posiadającym prawo pierwokupu, najemcom – a więc w trybie bezprzetargowym – po cenie nieprzekraczającej wartości ustalonej przez biegłego, i mogły skorzystać z prawa udzielenia bonifikaty w uznaniowej wysokości. Zasady te reguluje ustawa o gospodarce nieruchomościami, a szczegóły precyzują uchwały rad gmin. Bonifikata podlega zwrotowi, jeśli w ciągu pięciu lat od zakupu nowy właściciel zbył lokal lub przeznaczył go na cele inne niż mieszkalne. Uchylanie się od zwrotu bonifikaty skutkuje pozwem cywilnym przeciwko nabywcy, a należna suma jest przedmiotem windykacji (wraz z odsetkami za zwłokę).

Skontrolowane urzędy miast zasadniczo przeprowadzały sprzedaż bezprzetargową oraz ew. procedurę zwrotu bonifikaty zgodnie z przepisami. Bonifikaty przyznawano w pięciu gminach, jedna (Skierniewice) z tej opcji nie skorzystała.

Natomiast urzędy piotrkowski i tomaszowski nie wykazały w księgach rachunkowych obniżenia wartości środków trwałych w efekcie sprzedaży lokali, zaś skierniewicki wykazywał je w niewłaściwej wysokości. Łączna kwota tych nieprawidłowości to 60,3 mln zł. Korektę przeprowadzono w następstwie kontroli.

Skontrolowane jednostki monitorowały obrót wtórny sprzedanymi z bonifikatą lokalami komunalnymi i w razie potrzeby wszczynały postępowania wyjaśniające. Gdy konieczny okazywał się zwrot bonifikaty, kierowały stosowne wezwania.

Urzędy łódzki, piotrkowski i skierniewicki dopuściły się jednak opieszałości tych windykacji lub w ogóle z nich rezygnowały. Miało to skutek w postaci m.in. odzyskania zaledwie 1,1% badanych zaległości (Łódź), m.in. wskutek przedawnienia roszczeń, bądź niemal 100 tys. (kwota z odsetkami) niedochodzonych zaległości (Skierniewice).

Urzędy piotrkowski i łódzki nieprawidłowo wyliczały kwoty zwrotu bonifikat – obierały błędne wskaźniki i źle wyliczały okresy. Błędów księgowych, skutkujących długoletnią nierzetelnością ksiąg rachunkowych było tam zresztą więcej (np. Łódź – odnotowywano zaległości w niewłaściwej wysokości, nieistniejące bądź przedawnione lub naliczano nienależne odsetki), co w większości skorygowano w trakcie kontroli.

Ogółem stwierdzono nieprawidłowości na łączną kwotę 73,8 mln zł.

Najważniejsze wnioski dotyczyły:

• zlecania wyceny lokali mieszkalnych przeznaczonych do zbycia po uzyskaniu zaświadczenia o spełnieniu wymogów samodzielnego lokalu mieszkalnego;
• ustalenia prawidłowej wartości przypadającej do zwrotu zwaloryzowanej kwoty bonifikaty, udzielonej przy bezprzetargowej sprzedaży lokalu komunalnego;
• niezwłocznego podjęcia stosownych działań windykacyjnych;
• bieżącego dokonywania weryfikacji poprawności zapisów księgowych oraz adekwatności dowodów księgowych w zakresie należności głównych i odsetek za zwłokę z tytułu zwrotu bonifikat udzielonych przy sprzedaży mieszkań komunalnych.

Z raportem dotyczącym Piotrkowa można zapoznać się: > tutaj.

→ oprac (kk)

19.03.2024

• źródło: NIK

• foto: Mariusz Baryła / Gazeta Trybunalska